spot_img
Pančevo u slikamaKORDUNAŠKA ULICA U PANČEVU: Postojbina Srba graničara

KORDUNAŠKA ULICA U PANČEVU: Postojbina Srba graničara

 

Kordunaška ulica pripada teritoriji Mesne zajednice Mladost. Pod ovim nazivom postoji od 1969. godine, a prostire se od Vojvođanske ulice.

Naziv Kordun nastao je u razdoblju Vojne krajine i usko je povezan sa strateškim značenjem kraja. Dolazi od francuske riječi cordon koja znači „traka”, „niz” ili „red”. U ovom slučaju to se odnosi na niz povezanih stražarnica i utvrđenja prema isturenom turskom području zapadne Bosne. Ulogu stražarnica vršili su srednjovjekovni burgovi koji su pretvoreni u granične karaule i čardake koji su bili postavljeni na takvim međusobnim razdaljinama da su vizuelno mogli jedni s drugima biti u kontaktu.
Reljefno, Kordun je prijelazna zona između dinarskog planinskog područja (Lika) i ravničarskog prostora središnje Hrvatske. Teren je uglavnom brežuljkast s manjim uzvisinama (200–300 m) koje se postupno povećavaju prema Petrovoj gori, najvišem vrhu Korduna, smještenom u njegovom središtu. Čitavo područje gravitira Karlovcu i predstavlja dio šire Pokupsko-kordunske regije. Najveća gradska naselja na Kordunu su Vojnić, Slunj, Vrginmost i Topusko.

Nejasne granice

Kordun je etnokulturalna regija s nejasno određenim granicama: na jugu rijekom Koranom, na zapadu Mrežnicom, na sjeveru Kupom, te na istoku Glinom i tzv. suvom granicom prema BiH…
Prvi narod na Kordunu bili su ratoborni Japudi (Japodi ili Japidi), smjesa Kelta i Ilira, a ostaci su im prvi počeci Vlaha. Pokorio ih je za rimsku državu Oktavijan osvojivši 35. p. n. e. njihovo glavno uporište Metulum. U rimsko doba na Kordunu je granica između provincija Dalmacije i Panonije…
U okviru kraljevine Ugarske ovo područje je podijeljeno između srednjovjekovnih županija Drežnika, Gore i Gorice. Kao feudalni gospodari nametnuli su se knezovi Nelipići, nakon njih Babonići, da bi u 14. vijeku većina Korduna prešla pod vlast knezova Frankopana. To je razdoblje guste naseljenosti ovog kraja, kada se razvija čitav niz utvrđenja, naselja i samostana. Najznačajniji frankopanski centri su bili Drežnik i Slunj.
U sjevernom dijelu Korduna nalazila se Perna (današnje selo kod Topuskog), koja je već 1225. dobila gradska prava, zatim samostan Zlat (današnje selo Slavsko Polje) i cistercitska opatija Topusko…
Po oslobađanju od Turaka ovo područje, kao ni susjedna Lika i Banija, nije vraćeno pod vlast hrvatskog bana, već je ušlo u sastav Vojne krajine. Tada se vrši i organizovana kolonizacija stanovništva, pri čemu na područje oko Slunja dolaze uglavnom Hrvati, a oko Petrove gore Srbi. Njihova primarna uloga bila je vojna zaštita novog sistema pograničnih utvrda prema Osmanskom carstvu. Za razliku od srednjeg vijeka, kad je ovaj prostor bio podijeljen između više županija, sada se zbog strateškog položaja i mentaliteta novih stanovnika – graničara izdvaja kao posebna pokrajina. Iz tog razdoblja potiče i današnji naziv Kordun (od riječi kordon)…
Kordun je oslobođen od Turaka u prvom velikom ratu Austrije s Turskom i konačno je pripao Austriji Karlovačkim mirom 1699. godine i tada je počelo plansko naseljavanje Srba… Još četiri godine prije Karlovačkog mira karlovački general Heberštajn upada u Krbavu i odvodi sobom oko 100 srpskih porodica i naseljava ih oko Budačkog u rejonu Karlovca. Zatim sljedi doseljavanje još 286 porodica (2.784 duše) koje se naseljavaju oko Budačkog, Perjasice, Kolarića i Tržića. Ovo doseljavanje pomogao je karlovački general Štrasold i turanjski kapetan baron Franjo Oršić…

Moderna istorija

Ukidanjem Vojne krajine 1882. godine Kordun postaje deo Modruško-riječke županije Kraljevine Hrvatske i Slavonije u okviru Kraljevine Ugarske i Austrougarske. Raspadom Austrougarske monarhije 1918. godine Kordun ulazi u sastav Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (Jugoslavije). Modruško-riječka županija se ukida 1922. godine i Kordun postaje deo Primorsko-krajiške oblasti, da bi potom, 1929. godine, ušao u sastav Savske banovine, a 1939. godine u sastav Banovine Hrvatske. Tokom Drugog svetskog rata region je bio pod okupacijom takozvane Nezavisne Države Hrvatske, da bi nakon rata postao deo nove socijalističke Jugoslavije u okviru koje je administrativno pripadao SR Hrvatskoj. Nakon izdvajanja Hrvatske iz Jugoslavije 1991. godine Kordun ulazi u sastav Republike Srpske Krajine, da bi posle vojnog poraza RSK 1995. ušao u sastav Hrvatske.
Kordun je tokom čitavog 20. vijeka bio izrazito emigracijsko i depopulacijsko područje, što je pojačano stradanjem u ratovima. Prema popisu stanovništva iz 2001. godine, ima oko 25.000 stanovnika. Godine 1931. isti prostor imao je blizu 100.000 stanovnika…
Većina Srba s Korduna je proterana 1995. tokom vojne akcije „Oluja”.

(www.zapadnisrbi.com)

POVEZANE VESTI

POSTAVI KOMENTAR

molimo unesite svoj komentar!
Ovde unesite svoje ime
Captcha verification failed!
цаптцха кориснички резултат није успео. молимо Вас да нас контактирате!

Zabranjeni su govor mržnje, vređanje na nacionalnoj, rasnoj ili rodnoj osnovi, vređanje ličnosti korisnika i osoba čija se imena pojavljuju na sadržajima portala, kao i upotreba vulgarnih reči. Svako korišćenje portala suprotno navedenom biće kažnjeno oduzimanjem prava korisnika na pristup portalu kome će pristup biti trajno ili privremeno uskraćen. Svako ugrožavanje lične i porodične bezbednosti korisnika portala, kao i lica čije se ime navodi u sadržaju portala, putem pretnji ili na bilo koji drugi način, nije dozvoljeno i svako takvo ponašanje može biti krivično gonjeno od strane nadležnih organa. Nije dozvoljeno lažno predstavljanje, predstavljanje u ime drugog pravnog ili fizičkog lica. Zabranjeno je pisati velikim slovima (Full Capslock).

Komentari i sadržaji koji se ne odnose na teme portala biće obrisani bez prethodne najave, a korisnicima koji pošalju takve komentare i sadržaje biće u više navrata onemogućen pristup portalu. Ukoliko korisnik smatra da je nepravedno kažnjen, ima pravo da kontaktira administratora.

POPULARNO

ŠANSA ZA JEFTINIJE ZAGREVANJE RADIJATORA Prijave na gradski konkurs do prve nedelje decembra! Uslov loše grejanje i sloga stanara!

Stambene zajednice imaju šansu da se do prve nedelje decembra prijave na gradski konkurs i da postanu kandidati za dobijanje novca za poboljšanje daljinskog...

TRENING CENTRA U MŠ PANČEVO Novih 16 radionica, učionica i amfiteatar sa modernom opremom

Kamen temeljac trening centra u Mašinskoj školi Pančevo površine oko 1.900 kvadrata i vrednosti dva miliona evra položili su prethodne nedelje direktorka Kancelarije za...

TREBA KAŽNJAVATI POČINIOCE Atari u plamenu je šteta koju treba smesta sprečiti! Brojne su posledice izgorelog zemljišta

Upaljene njive u atarima južnog Banata su slika koja se ponavlja iz godine u godinu. Veliko je pitanje dokle će zemljište moći da podnosi...

AKCIJA PANČEVCA I UDRUŽENJA LJUBIMCI: Ne kupuj – udomi Crnče i mišiće sa Strelišta

Društvo prijatelja životinja „Ljubimci” i „Pančevac” organizuju akciju pod sloganom „Ne kupuj – udomi”. Svake nedelje biće predstavljeni ljubimci za besplatno udomljavanje, to jest...

GRADSKA BIBLIOTEKA PANČEVO: Promocija romana „Mesto mleka pilula“ 17. novembra

Promocija romana „Mesto mleka pilula“ autora Miloša Tome biće upriličena u čitaonici Gradske biblioteke Pančevo u petak, 17. novembra, od 19 sati. O delu će...