Na Mitrovdan i Dan Pančeva, kada je grad na Tamišu dočekao slobodu u Prvom svetskom ratu, biće položeni venci i cveće na obnovljeni spomenik palim borcima u Prvom i Drugom svetskom ratu, na Starom pravoslavnom groblju u Pančevu.
Monumentalno memorijalno obeležje podignuto je 1934. godine, a njime dominira mermerna ploča sa imenima 130 boraca koji su dali život za slobodu Pančeva. Totalna rekonstrukcija podrazumeva građevinsku obnovu svih zona spomenika, konzervatorsko-restauratorske intervencije, kao i obnovu plastike i natpisa, koji su bili i izuzetno lošem stanju. Ovdašnja javno-komunalna preduzeća „Zelenilo” i „Vodovod” omogućila su izvođenje infrastrukturnih radova, dok se za kompletan nadzor stara Zavod za zaštitu spomenika kulture u Pančevu.
– Mi smo uradili projektno-tehničku dokumentaciju koja je, osim ovog spomenika, obuhvatala i obeležje posvećeno žrtvama fašističkog terora u Drugom svetskom ratu, a ono je deo iste celine i takođe je bila u lošem stanju. Rekonstrukcijom ćemo spomenike vratiti u prvobitno stanje kako bi 2024, dostojno bilo obeleženo 90 godina od podizanja spomenka palim borcima iz Prvog rata i osam decenija od završetka Drugog svetskog rata i na taj način bismo izrazili pijetet prema žrtvama stradalim u oba rata, kaže Grozdana Milenkov, direktorka Zavoda za zaštitu spomenika kulture Pančevo, o radovima za koje je sredstva, na javnom pozivu, dalo Ministarstvo za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja,
– Reč je o posebnoj budžetskoj liniji, koja se izdvaja za održavanja ratnih vojnih memorijala, pa izražavamo zahvalnost ministarstvu na ovoj podršci. Obezbeđena su sredstva u iznosu od 3,3 miliona dinara, s tim da će tokom radova sigurno stvarno stanje, pa je Grad Pančevo obezbedio i dodatna sredstva za hitne intervencije na spomenicima, dodaje Milenkov, govoreći o rekonstrukciji nadgrobnog spomenika podignutog 1934. godine uz pomoć Ministarstva vera, Beogradske oblasti, političke i crkvene opštine Pančeva i Dobrotvorne zadruge Srpkinja pančevačkih, a koji država štiti kao nepokretno kulturno dobro.
Spomenik oslobodiocima Pančeva čine spomen-kosturnica i velika mermerna ploča sa imena boraca iz Prvog svetskog rata i omanja piramida od kamena, na čijoj je prednjoj strani bila ugrađena mala mermerna ploča, posvećena žrtvama fašističkog terora streljanim tokom rata u Pančevu, koja je 1982. godine uklonjena, a na horizontalnu ploču što pokriva zajedničku grobnicu, postavljena je skulptura od bronze, rad pančevačkog skulptora Božidara Jovovića. Skulptura predstavlja jato čvrsto zbijenih barskih ptica, koje streme vis, pogleda uprtih ka nebu, delujući kao plamen, simbol hrabrosti i neuništivosti. S obzirom na to da obiluje simbolikom u vezi sa stradanjem ljudi kojima je spomenik podignut, delo poseduje značajne umetničke vrednosti, navodi između ostalog, pančevački Zavod, dodajući da je ova mnogostruka simbolika retka u savremenoj umetnosti, kao što su i retki nadgrobni spomenici značajne umetničke vrednosti, posebno iz perioda posle Drugog svetskog rata.
(Pančevac)
